Norwegia

Język urzędowy : norweski
Stolica : Oslo
Ustrój polityczny : monarchia konstytucyjna
Typ państwa : demokracja
Jednostka monetarna :  1 korona norweska = 100 ore (NOK)

Norweskie media donosiły ostatnio, że w Trondheim doszło do starć żebraków. W trakcie dochodzenia okazało się, że trzy duże grupy emigrantów z Rumunii szukają najlepszego miejsca przed sezonem turystycznym. Taki obrazek nie pasuje do stereotypowego wizerunku Norwegii jako kraju zamożnego i spokojnego. Cóż się jednak dziwić, że ludzie z biedniejszych krajów chcą tam zarobić. Polaków również w Norwegii nie brakuje, jednak zarabiają normalnie pracując.

Ekonomia
W 2003 roku Norwegia była na 3. miejscu najbogatszych państw, biorąc pod uwagę produkt krajowy brutto na osobę, zaraz po Luksemburgu i Stanach Zjednoczonych. Jest na drugim miejscu na świecie, jeśli chodzi o zużycie energii elektrycznej i również na drugim, jeśli chodzi o liczbę telefonów komórkowych na osobę. Te dane pokazują, że w Europie państwo leżące na północy Półwyspu Skandynawskiego nie ma sobie równych. Współcześnie o tym, czy kraj jest nowoczesny świadczy również podejście do ochrony środowiska. Tu również potwierdza się wysoka pozycja Norwegii. Zdając sobie sprawę z tego, że przyroda jest jednym z najważniejszych atutów tego państwa, dba się o nią starannie. Przejawem tego jest choćby wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii takich jak woda i wiatr. Ostatnio otwarto nawet pierwszą na świecie elektrownię wiatrową na morzu. Wieją tam silniejsze wiatry.

Przyroda i klimat
Norwegię bardzo chwalą sobie wędkarze. W wodach fiordów łowią małe rekiny, zwane koleniami, zębacze smugowe, halibuty i karmazyny. Na daleką północ jeździ się po olbrzymie kraby królewskie. Wielorybnictwo to tradycyjne zajęcie Norwegów. Do dziś łowią małe wieloryby - walenie karłowate. Na takie zdobycze można liczyć na wyspach Lofotach. Ale są tam też organizowane bezkrwawe łowy - morskie safari, których uczestnicy mają okazję obserwować wielkie ssaki morskie – orki, a na sąsiednim archipelagu Vesteralen, prawdziwe olbrzymy – kaszaloty. Przyroda, przyroda i jeszcze raz przyroda. Norwegia leży na tej samej szerokości geograficznej co Alaska, Grenlandia oraz Syberia, lecz w porównaniu z nimi klimat Norwegii jest dużo przyjemniejszy. Najwyższe temperatury notuje się od końca czerwca do początku sierpnia. Wtedy również dni są najdłuższe i najjaśniejsze. W lipcu i sierpniu temperatura może dochodzić do 25°C - 30°C, zaś powietrze jest niemal całkowicie wolne od wilgoci. W zimie większa część Norwegii zmienia się w pokryty śniegiem raj. Położone niżej, w głębi lądu obszary, zarówno na południu jak i na północy kraju, mogą charakteryzować się w zimie bardzo niskimi średnimi temperaturami do - 40°C, choć nie zdarza się to każdej zimy.
Białe noce
Świecące w nocy słońce jest naturalnym zjawiskiem – w okresie letnim nie zachodzi ono ani na chwilę. Innymi słowy, przy dobrej pogodzie można je podziwiać przez 24 godziny na dobę. Długość okresu, w którym słońce wcale nie zachodzi zależy od tego, jak daleko na północ się znajdujemy. Na Kole Podbiegunowym w regionie Nordland słońce można podziwiać w nocy od 12 czerwca do 1 lipca, na Przylądku Północnym w prowincji Finnmark od 14 maja do 29 lipca, zaś na biegunie północnym słońce nie zachodzi przez sześć miesięcy.

Regiony
Norwegia nie posiada jakichś specjalnie nazwanych regionów. Cały kraj podzielony jest na pięć obszarów, z których każdy ma konkretną specyfikę, swoje miasta, zabytki i atrakcje przyrodnicze. Te pięć regionów to: Zachodnie Wybrzeże, Centralna Norwegia, Północna Norwegia, Południowa Norwegia, Wschodnia Norwegia. Zachodnie wybrzeże to przede wszystkim niezapomniane fiordy. Większość z nich jest głęboka i wąska, z górami wyrastającymi prosto z wody i wodospadami spływającymi kaskadami z ogromnej wysokości. Inne są spokojne, płytkie i rozległe, bogate w łowiska i ziemie uprawną. Centralna Norwegia ma charakter historyczny. Katedra Nidaros – najstarszym mieście Norwegii, jest największą budowlą średniowieczną w Skandynawii, szczycącą się wspaniałymi rzeźbami i pięknymi witrażami. W tymk regionie znajduje się też górnicze miasto Roros. Północna Norwegia to surowa przyroda, fiordy, wyspy, gra świateł, czarujące wioski i stare, tradycyjne składy handlowe. Można spotkać Lapończyków (Saamów), rdzennych mieszkańców Północy, i dowiedzieć się wiele o ich tradycjach i stylu życia w dniu dzisiejszym. Południe, to tętniące życiem kurorty, stabilny klimat, plaże i wiele turystycznych atrakcji. Wschodnia Norwegia jest najgęściej zaludnionym regionem i oferuje bogaty wybór wydarzeń kulturalnych i zajęć na świeżym powietrzu. Duże obszary tego regionu są pokryte lasem, a niezliczone jeziora i rzeki zapewniają znakomite warunki dla wędkarzy. Tu też znajduje się stolica.

Norwegowie
Norwegowie pielęgnują tradycje kulturowe, czego najbardziej widocznym elementem są stroje ludowe. Podczas obchodów święta narodowego, 17 maja, w całym kraju odbywają się uroczyste parady w takich strojach, które Norwegowie wkładają je także z okazji innych świąt, zarówno państwowych, jak i rodzinnych. W całym kraju są również liczne muzea ludowe, przedstawiające budownictwo oraz kulturę odrębną dla każdego regionu. Ważne miejsce w kulturze zajmują sagi przekazywane z ust do ust, z nieśmiertelnym trollem w roli głównej. Norwegowie to ludzie otwarci, sympatyczni i chętni do pomocy. Bardzo dbają o środowisko naturalne, tak więc nie ma mowy o zaśmiecaniu dróg lub miejsc publicznych, nie wspominając już o lasach czy górach. Norwegowie dokładnie przestrzegają przepisów, w tym drogowych. Jeśli nie wolno w jakimś miejscu palić, to nikt tego nie zrobi, a jeżeli ustawiono znak ograniczenia prędkości - nikt nie pojedzie szybciej. Norwegowie także szczególna pieczą otaczają dzieci. W pociągach znajdują się specjalne przedziały dla rodzin, kąciki do zabawy, a w restauracjach porcje dziecięce. Do standardu należą osobne sypialnie dla malców i małe place zabaw obok domu.

Kuchnia
Kuchnia norweska słynie z prostych, ale pożywnych potraw. W kuchni tej główną rolę odgrywają ryby: dorsze, łososie, pstrągi oraz śledzie przygotowywane na wiele sposobów (wędzone, solone, smażone, suszone), a także owoce morza. Duży wpływ na wybór tego produktu ma położenie geograficzne Norwegii (dostęp do trzech mórz: Norweskiego, Północnego i Barentsa).

Ciekawostki
Na terenie Parku Narodowego Hardangervidda spotkamy największe stada dzikich reniferów w Europie, a w górach Dovrefjell jedyne swobodnie żyjące woły piżmowe. Jest też natura w służbie człowiekowi. O tym dowiemy się m.in.: w Polarmuseet – Muzeum Polarnym, gdzie zgromadzono zbiory przyrodnicze i poświęcone eksploatacji Arktyki. To muzeum znajduje się w Tromso, bardzo popularnym miasteczku, położonym 350 km na północ od Koła Podbiegunowego. Tam w lutym organizuje się rozrywkę z przyrodą w roli głównej, czyli wyścigi reniferów. A piękno w roli głównej to zorza polarna zimą i słońce o trzeciej w nocy latem. Miasteczko Tromso liczy 60.000 mieszkańców i ma na swoim koncie kilka rekordów. Jest to położone najbliżej bieguna miasto na Ziemi, które posiada najbardziej na północ wysunięty uniwersytet, katedrę, browar i... klub piłkarski. W Tromso Universitetsmuseet można zobaczyć największą w Norwegii wystawę kultury lapońskiej.

Ceny
W Norwegii nie jest tanio, ale z tym piwem to już przesada. Chmielowy napój jest w tym kraju najdroższy na świecie. Właściwie każdy rodzaj alkoholu jest tam drogi. Znając podejście Norwegów do zdrowia nie dziwi fakt, że od kilku lat we wszystkich miejscach publicznych obowiązuje także absolutny zakaz palenia tytoniu. Najtaniej można zjeść w restauracjach prowadzonych przez Azjatów, ale wtedy nie poznamy narodowych smaków Norwegii, a warto zajść na lutefisk – ługowanego dorsza, lammestek – pieczoną jagnięcinę lub pardwę z żurawiną, a także dania z wieloryba, foki i wszystkiego, co pływa w lodowatych morzach. Dziękując w Norwegii musimy powiedzieć dokładnie za co jesteśmy wdzięczni. Nie możemy powiedzieć „dziękuję za wszystko" (takk for alt"), bo taki zwrot umieszcza się na nagrobkach.

Co warto zobaczyć

Bergen jest głównym miastem i portem morskim zachodniej Norwegii. Przez ponad 500 lat było to miasto z największym ośrodkiem w kraju, co daje mu miejsce zaraz po Oslo w XIX wieku. Bergen jest uroczym starym miastem z perspektywy młodych. Kiedy przylecisz do Bergen zobaczysz ogłuszające skały wyrastające z morza i fiord otoczony przez majestatyczne góry. Dramatyczne skały, żywa scena muzycznej i przyjemna, swobodna atmosfera czyni Bergen bardzo popularnym miejscem. Miasto Bergen otoczone jest przez siedem gór i oparte na swoim portu. W powiacie Bergenhus istnieją dobrze zachowane średniowieczne budynki. Po drugiej stronie portu jest obszar Klosteret, posiadające piękne 18 wieczne drewniane domy i urocze alejki, gdzie można wybrać na spacer na półwyspie Nordnes. W centrum miasta rozciąga się główny plac (Torget) aż do obszaru Nygard, gdzie można znaleźć większość sklepów i restauracji.

Hamar - Hedmark muzeum, znajduje się na Domkirkeodden i jest ważnym historycznym miejscem w Hamar. Znajduje się w nim skansen z pozostałościami średniowiecznego kościoła, w ochronnej obudowie ze szkła, fragmenty biskupiej twierdzy i zbiór starych domów dawnego gospodarstwa. Muzeum jest połączeniem średniowiecznego, etnologicznego i muzeum archeologicznego i architektonicznego, wielokrotnie otrzymując nagrody za podejście do ochrony i ekspozycji. Mieści się w nim również ogromne archiwum fotograficzne, jedyne w regionie Hedmark. Centrum Hamar to deptak w środku miasta, biblioteki, kina i rynek rolny na Stortorget (duży kwadrat) po zachodniej stronie.

Lillehammer - Na wzgórzu Maihugen, z inicjatywy miejscowego dentysty Andresa Sandvinga, kolekcjonera zabytków kultury ludowej, powstało w 1894 roku pierwsze w Norwegii Muzeum Sztuki Ludowej. W słynnym skansenie Maihaugen Friluftsmuseum na obszarze kilkudziesięciu hektarów znajduje się około 100 obiektów uważanych za najpiękniejsze w Norwegii, w tym chaty, spichlerze, stodoły, lamusy i inne elementy zagród, kościółek z XII w. W Lillehammer znajduje się również dom pisarki Singrid Undset, laureatki Nagrody Nobla w 1928 roku, znanej głównie z wielotomowej powieści "Krystyna córka Lavransa". W centrum miasta atrakcją mogą być drewniane domy z XIX stulecia. Hedmarksmuseet i Domkirkeodden to jedno z najpiękniejszych i największych muzeów w Norwegii przedstawiających zabytki i eksponaty z czasów średniowiecza; najważniejszą ekspozycją muzeum są ruiny katedry wybudowanej w latach 1152-53, które znajdują się we wspanialej szklanej budowli, zapobiegającej ich niszczeniu. Z istniejących zabytków znajduje się tu także Ringebu Stavkirke - jeden z najstarszych w Norwegii kościołów szkieletowych z pierwszej polowy XII w oraz drewniany kościółek Lom Stavkirke z początku XIII w.

Oslo - Patrząc na panoramę miasta w większości można zobaczyć niską willową zabudowę, z portem w centralnej części. Pomiędzy przyjemnymi, ukrytymi w zieleni domami piętrzą się gdzie niegdzie wysokościowce dużych firm i bloki mieszkalne. Centralna ulica miasta - Karl Johans gate prowadzi od portu do środkowej części miasta, a skupia się przy niej większość znanych zabytków. Jest tu przede wszystkim sławetny zamek Akershus, który dał początek miastu. Innym cennym zabytkiem jest też XVII-wieczna katedra Domkirke. W jej barokowym wnętrzu zachwyca szczególnie ołtarz, przedstawiający Ostatnią Wieczerzę, oraz przepiękny witraż Emanuela Vigelanda. Det Kongelige Slott to neoklasyczny pałac królewski zbudowany w XIX wieku na pobliskim wzgórzu. Obok fortecy stanowił on dodatkową siedzibę władcy. Szczególnym miejscem w pałacu jest sala balowa, która ma aż 11 m wysokości i 360 m2 powierzchni. Ciekawym miejscem jest też Storting - XIX-wieczny Parlament oraz trochę nowszy Ratusz. Fanów muzealnej historii zaprasza Muzeum Wikingow i wiele innych.

Stavanger - Stavanger to również miasto portowe, założone w 1425 roku. Gdyby nie umiejętność współistnienia przemysłu z naturą, mielibyśmy nowoczesne miasto bez duszy, a tak zwiedzanie miasta Stavanger, gdzie tuż obok siebie funkcjonują drewniane domy, nowoczesne instalacje portowe i przemysł naftowy, jest ciekawym przeżyciem.

Trondheim - Najbardziej znane w tym mieście są takie zabytki jak: Nidarosdomen – gotycka katedra i pałac arcybiskupi, Gamle Bybro – most starego miasta z 1685 r., Starówka Bakklandet – osiemnastowieczne drewniane domy i magazyny kupieckie, stojące na palach, Kristiansten festning – forteca górująca nad miastem,

Munkholmen – wysepka z miejscem egzekucji, klasztorem, fortecą, więzieniem, Stiftsgarden – pałac królewski z XVIII w. Charakterystyczne obiekty to: Tyholttarnet – wieża radiowo-telewizyjna, którą widać z każdego miejsca, statua Olava Tryggvasona, założyciela miasta, Granasen – skocznia narciarska o punkcie K120 m.

Miasta
Norwegia to niewiele miast, które przyciągają czymś szczególnym. Poza kilkoma głównymi reszta, to niewielie miejscowości z parterową zabudową, często drewnianą, w klimacie chłodnej zieleni. Te trzy główne, do których warto zajrzeć, to Oslo, Bergen i Alesund. Oslo to przede wszystkim zamek i skocznia narciarska. Można tu też przespacerować się główną ulicą i zajrzeć do jednego z licznych pubów. W Bergen zaprasza Targ Rybny, na którym można kupić dosłownie wszystko, co pochodzi z morza. Miasto otaczają góry, wiec warto pospacerować po nich, a widoki zapewnia wjazd kolejką. Z kolei Alesund to miasto na kilku wyspach, pełne kanałów i wąskich uliczek, szczególnie atrakcyjne nocą.

Fiordy
Ten zakątek świata to przede wszystkim fantastyczne fiordy, jakich nie spotka się już w żadnym innym kraju świata. Fiordy sa też w Nowej Zelandii, ale te norweskie mają urok niepowtarzalny. Geirangerfjord - najpiękniejszy i zarazem zaliczany do światowego dziedzictwa UNESCO - zaprasza zarówno na spacery ścieżkami po górskich zboczach jak i na wyprawę statkiem. Nordfjord - jeden z największych na świecie, udostępnia atrakcje wodne oraz wycieczki rowerowe. Obok tych dwóch jest ich tu jeszcze kilka rozciągniętych na przestrzeni kilkuset kilometów, a każdy oferuje inne widoki i atrakcje sportowe.

Punkty widokowe
Popatrzeć na panoramę Norwegii, porozkoszować się naturą i po prostu odpocząć można w punktach widokowych. Dalsnibba znajduje się na wysokości 1500 m npm. O jego atrakcyjności może świadczyć stojący przy wjeździe napis mówiący, że to "prawdopodobnie najpiękniejszy widok na świecie". Vestkapp, to punkt oddalony o 30 km od miejscowości Selje. Można stąd zobaczyć panoramę fiordu Nordfjord. Geiranger, na brzegu fiordu, to niewielka miejscowość otoczona górami, wodospadami i turystami, jest to główna turystyka kraju.

Źródło: www. Lovetotravel.pl